NVWA inspectie: boetes voor misleidende claims op collageen
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft de inspectieresultaten naar claims op collageensupplementen gepubliceerd. Af en toe wordt er een thematische inspectie door de NVWA uitgevoerd waarvan de resultaten openbaar gemaakt worden. Dat is fijn, want de handhaving vindt normaal gesproken achter gesloten deuren plaats. Op deze manier maakt de NVWA haar werk zichtbaar en krijgen derden een leerzaam kijkje in de keuken te zien.
Wat zijn de regels rondom claims voor collageen?
De regels voor claims op voedingssupplementen en andere levensmiddelen staan vastgelegd in de Europese Claimsverordening (Verordening (EG) nr. 1924/2006). Samengevat zijn dit de belangrijkste regels:
Medische claims zijn nooit toegestaan voor levensmiddelen. Dat betekent dat je het nooit mag hebben over het voorkomen of genezen van (symptomen van) ziektes.
Gezondheidsclaims zijn alleen toegestaan als ze expliciet zijn geautoriseerd door de Europese Commissie. De toegestane gezondheidsclaims zijn o.a. te vinden in deze lijst (Verordening (EU) nr. 432/2012) en in de Claimsdatabase van de Keuringsraad.
Collageen is niet terug te vinden in de lijst met toegestane gezondheidsclaims. Dat betekent dat er geen enkele gezondheidsclaim is toegestaan voor collageen.
Gezondheidsclaims kunnen ook subtiel zijn. Wanneer je bijvoorbeeld informeert over het feit dat collageen van nature voorkomt in het kraakbeen, de gewrichten, botten en spieren, wordt dat ook als gezondheidsclaim gezien. Dit soort uitingen zijn daarom ook niet toegestaan.
Hoe heeft de NVWA aanbieders van collageensupplementen onderzocht?
De NVWA geeft aan via Google gezocht te hebben naar Nederlandse webshops die collageensupplementen aanbieden. Voor het onderzoek werden de 30 websites die het hoogst scoorden in de zoekresultaten geselecteerd. Er werd niet alleen gekeken naar de teksten bij de producten, maar ook naar blogs, klantreviews, afbeeldingen en video’s. Al deze uitingen moeten immers voldoen aan de geldende wet- en regelgeving. Ook oude uitingen werden gecheckt. Zo zat er een webshop tussen die een boete kreeg voor misleidende claims in een blog uit 2019.
Op 25 van de 30 onderzochte websites zijn verboden gezondheidsclaims en/of medische claims aangetroffen. Daar zaten ook grote en bekende drogisterijketens bij. Beautyclaims (claims die gaan over het uiterlijk van de huid, nagels en haren), zijn buiten beschouwing gelaten.
De bedrijven die verboden claims gebruikten, moesten de teksten direct aanpassen en hebben een boete gekregen. De komende maanden zal de NVWA controleren of de websites voldoende zijn aangepast. Als dat niet het geval is, kunnen zwaardere maatregelen worden opgelegd, zoals een hogere boete.
Welke verboden gezondheidsclaims zijn er gevonden over collageensupplementen?
Alle gezondheidsclaims voor collageen zijn verboden, omdat er geen enkele door de Europese Commissie is toegelaten. Dat betekent dat alle teksten die gaan over collageen en de gezondheid, niet toegestaan zijn. Ook suggesties of implicaties naar de gezondheid zijn verboden. De NVWA vond onder andere de volgende verboden gezondheidsclaims:
“Collageen is het meest voorkomende eiwit in het lichaam. (…) Je vindt het terug in onder meer de huid, gewrichten, botten, spieren en kraakbeen.”
“Verschillende types collageen spelen een rol in verschillende delen van ons lichaam. (…) Collageen type 1 komt o.a. voor in de huid, botten, gewrichtsbanden, pezen en tanden.”
“Collageen: Voor huid, haar, nagels en gewrichtsgezondheid.”
“Collageen is het lichaamseigen eiwit dat kracht, structuur en elasticiteit geeft aan onze huid, botten, spieren, pezen, kraakbeen en bloedvaten.”
“In het Grieks betekent ‘kolla’ samenbinden. En dat is precies wat collageen doet. In feite is het een soort lijm, die zorgt voor stevigheid en elasticiteit.”
Welke verboden medische claims zijn er gevonden over collageensupplementen?
Medische claims zijn altijd verboden voor voedingssupplementen en andere levensmiddelen. De NVWA trof onder andere de volgende verboden medische claims aan:
“Gelukkig zijn er ook verschillende manieren om de progressie van osteoporose te vertragen en je botten zo sterk mogelijk te maken.”
“Collageen werkt goed voor darmklachten (…), ontstekingsverlagend bij artrose of reuma (…) en snellere wondgenezing.”
“Collageen tekort, wat zijn de symptomen? Als je een of meerdere van de volgende klachten ervaart, dan kan je te maken hebben met een collageen tekort: Gewrichtspijn of artrose door versleten kraakbeen.”
“Bovendien draagt collageen bij aan de regeneratie van beschadigd gewrichtsweefsel, wat belangrijk is bij het verminderen van de symptomen van artrose of andere gewrichtsproblemen.”
“Collageen kan ook effectief zijn bij het verbeteren van de insulinegevoeligheden en het verminderen van hypertensie (hoge bloeddruk) bij mensen met type 2 diabetes.”
Welke claims zijn wel toegestaan voor collageensupplementen?
Zoals gezegd zijn alle gezondheidsclaims verboden voor collageen. Medische claims zijn sowieso nooit toegestaan voor levensmiddelen. Mag je dan helemaal niks zeggen over collageen?
Jawel, de wet- en regelgeving laat ruimte over voor een aantal opties:
Toegestane beautyclaims voor collageen
Beautyclaims gaan niet over de gezondheid, maar over het uiterlijk. Bijvoorbeeld over hoe je huid, haren en nagels eruit zien. Daarom vallen ze buiten de regels uit de Claimsverordening. Dat betekent dat je beautyclaims mag maken, mits je kunt onderbouwen dat je product ook echt het geclaimde effect op het uiterlijk kan waarmaken. Voorbeelden van beautyclaims zijn:
“Behoudt de stevigheid van de huid.”
“Helpt de elasticiteit en zachtheid van de huid te behouden.”
“Vermindert de zichtbare tekenen van het ouder worden.”
“Mooi, glanzend, stevig haar.”
“Helpt het haarvolume te verbeteren.”
“Mooie en sterke nagels.”
Toegestane technische claims voor collageen
Technische claims gaan niet over de gezondheid of het uiterlijk, maar over de kwaliteit en oorsprong van de ingrediënten of de techniek die is toegepast bij het maken van het product. Je mag hierover communiceren richting de consument, mits de claims waarheidsgetrouw en niet misleidend zijn. Er mag geen suggestie naar een relatie met de gezondheid inzitten. Voorbeelden van technische claims zijn:
“Bevat gepatenteerd collageen.”
“Met hoge kwaliteit collageen, afkomstig uit grasgevoerde runderen.”
“Optimaal ontwikkeld volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten.”
“De unieke capsule helpt bij een gereguleerde afgifte.”
Toegestane gezondheidsclaims over vitamine C en collageen
De Europese Commissie heeft voor collageen geen gezondheidsclaims goedgekeurd, daarom mag je ze niet gebruiken. De EC heeft echter wel gezondheidsclaims voor vitamine C toegelaten die verband houden met collageen. Heb je een voedingssupplement met minimaal 15% RI van vitamine C per dagdosering? Dan zijn de volgende gezondheidsclaims toegelaten:
“Vitamine C draagt bij tot de normale collageenvorming voor de normale werking van de botten.”
“Vitamine C draagt bij tot de normale collageenvorming voor de normale werking van het kraakbeen.”
Let op: het gaat hier dus om een toegestane gezondheidsclaim op vitamine C. Voor het ingrediënt collageen mogen geen gezondheidsclaims gemaakt worden.
Hoe kun je een boete van de NVWA voorkomen?
Het spreekt voor zich: door je aan de regels te houden. Toch blijkt dat soms een lastige klus te zijn. De wet- en regelgeving is moeilijk te interpreteren in de praktijk en kan veranderlijk zijn. Wil je zeker weten dat je het goed hebt gedaan? Dan kun je je uiting laten keuren door de Keuringsraad. Een toelatingsnummer van de Keuringsraad vrijwaart je van boetes van handhavende instanties zoals de NVWA. Daarmee kun je dus met een gerust hart de markt op.
In sommige gevallen kan een toelatingsnummer van de Keuringsraad zelfs verplicht zijn, bijvoorbeeld als je bij bepaalde brancheorganisaties bent aangesloten. Ook retailers kunnen een toelatingsnummer verplicht stellen als je bij hen in de schappen komt te liggen of via hun kanalen wilt adverteren.
Met de hulp van Care & Comply zorg je ervoor dat je uiting keuringsklaar is zodat je vlot het toelatingsnummer op zak hebt.