Hoe een feit een verboden claim kan zijn
Sommige dingen staan als een paal boven water: een driehoek heeft drie hoeken, vuur is heet en de aarde draait om de zon. Maar ook: collageen en glucosamine komen voor in je botten, kraakbeen en gewrichten. 5-HTP is een voorloper van serotonine, het ‘gelukshormoon’ in je lichaam. En in je darmen leven goede bacteriën die helpen bij je spijsvertering.
Toch kan het benoemen van deze feiten in reclame voor voedingssupplementen en andere levensmiddelen hoge boetes opleveren. Dat is niet alleen frustrerend voor adverteerders, maar ook iets waar ze zich vaak niet eens van bewust zijn. Hoe zit dat precies? Hoe kan het dat een feit ook een verboden claim kan zijn?
Zeg je het… dan claim je het
Om te beginnen met de definitie van een ‘claim’: de Claimsverordening stelt dat élke boodschap die ook maar de indruk wekt of impliceert dat een product bepaalde eigenschappen heeft, een claim is. Claims zijn dus vaak een stuk minder stellig dan het woord ‘claim’ misschien doet vermoeden.
Ook als je uitlegt waar collageen en glucosamine voorkomen in je lichaam, of wat er met 5-HTP en probiotica in je lichaam gebeurt, maak je al een claim. Het klinkt als een feit, maar in de context van reclame is het een gezondheidsclaim. Je suggereert er immers toch mee dat jouw product met collageen, glucosamine, 5-HTP of probiotica iets voor of in het lichaam doet.
De lijst bepaalt
De basisregel voor een gezondheidsclaim is dat die alléén is toegestaan als ‘ie door de Europese Commissie is toegelaten (on-hold claims even buiten beschouwing gelaten). De Europese Commissie heeft een lijst en een database waarin je kunt zoeken of een claim is toegestaan. Staat de claim niet op de lijst van toegestane gezondheidsclaims? Dan mag je die niet gebruiken in je reclame. Ook als het een feit is of als je er overtuigend, wetenschappelijk bewijs voor hebt.
En ja, er zijn botanische ingrediënten (vaak kruiden en planten) die nog een zogenaamde ‘on-hold' status hebben. Daar kunnen uitzonderingen voor gelden. Dat zijn claims die nog niet zijn beoordeeld door de Europese Commissie, maar tóch onder bepaalde voorwaarden gemaakt mogen worden. Maar als je collageen, glucosamine, 5-HTP en probiotica opzoekt in de database, dan zul je zien dat de gezondheidsclaims ‘non-authorised’ zijn - afgewezen en niet toegestaan dus. Van een potentiële on-hold claim is er dan geen sprake.
Deze ‘feitjes’ kunnen je duur komen te staan
Dus nee, ondanks dat het misschien feiten zijn, is het écht niet toegestaan om in reclame te zeggen dat:
Glucosamine, chondroïtine, MSM of collageen van nature in kraakbeen voorkomen;
5-HTP in je lichaam wordt omgezet tot serotonine;
Bacteriën meewerken aan de spijsvertering en het immuunsysteem.
En zo zijn er nog tal van voorbeelden te noemen van nutriënten waar vaak niet-toegestane claims aan worden toegeschreven door verkopers van voedingssupplementen en andere levensmiddelen.
De regels zijn overal, reclame ook
Oké, dus geen niet-toegestane gezondheidsclaims in reclame gebruiken - check. Maar maak niet de fout door te denken dat onder reclame alleen advertenties, tv-commercials of abri’s vallen. Oók een informatief blog over ingrediënten op de website van je merk, een influencersamenwerking en een gebruikersreview op je productpagina zijn allemaal reclame. Hoe eerlijk en oprecht ze ook geschreven zijn.
Check dus goed of wat je wil zeggen over je product, ook overeenkomt met wat je mag zeggen. Of laat het checken door Care & Comply. Vaar niet blind op je eigen kennis of passie voor je product. Want hoe feitelijk juist het ook lijkt te zijn, het kan je zomaar een hoge boete opleveren.